Als baby- en kinderslaapcoach heb ik natuurlijk regelmatig contact met ouders die wanhopig zijn omdat hun kindje slecht slaapt. De vermoeidheid weegt zwaar en het verlangen naar een snelle oplossing is begrijpelijk. In die zoektocht komen ouders soms uit bij methodes waarbij een kindje (gecontroleerd) moet huilen om in slaap te leren vallen. In deze blog leg ik uit waarom ik daar geen voorstander van ben, en waarom ik bewust kies voor een liefdevolle, hechtingsgerichte aanpak.

Wat is gecontroleerd laten huilen?

Gecontroleerd laten huilen houdt in dat je je kindje een bepaalde tijd laat huilen voordat je troost biedt, met het doel dat het uiteindelijk zelf in slaap valt. Dit kan variëren van enkele minuten tot langere periodes, waarbij de ouder stapsgewijs minder vaak ingrijpt. De achterliggende gedachte is dat het kindje leert dat huilen niet direct troost oplevert en zo zelfstandig leert slapen.

De impact op hechting en vertrouwen

Een belangrijk risico van deze methode is de mogelijk tot schade aan de veilige hechting. Hechting is het diepe gevoel van veiligheid dat een kindje ontwikkelt in de relatie met zijn of haar ouders. Weten dat iemand consequent en sensitief reageert, vormt de basis voor zelfvertrouwen, emotionele ontwikkeling en gezonde relaties in de toekomst.

Wanneer een kindje herhaaldelijk huilt zonder dat er iemand komt, kan dit het vertrouwen in die veilige basis ondermijnen. Een baby heeft nog geen besef van ‘leren slapen’ of ‘zelfstandigheid’ — het enige wat het weet, is dat het zich onveilig voelt en behoefte heeft aan nabijheid.

Leren slapen zonder te breken

Ik geloof dat je een kindje kunt leren slapen zonder het te laten huilen. Dit doe je onder andere door goed naar het kind te kijken, de juiste wakkertijden aan te houden en een liefdevolle, en duidelijke slaaproutine te bieden. Slaaproutines die niet meer werken (samen slapen, in slaap voeden, nachtvoedingen afbouwen, vaak wakker in de nacht) kan je stapsgewijs ombouwen naar duidelijke slaaproutines die wél werken. Zo help je je kindje om positieve associaties met slapen te ontwikkelen. Dit vraagt inzet, geduld en aanpassing van ouders, maar biedt zoveel meer voor het emotionele welzijn en de ontwikkeling van je kind op de lange termijn.

Symptoombestrijding vs. duurzame oplossing

Vaak wordt gecontroleerd huilen gepresenteerd als een snelle oplossing. En inderdaad: sommige kindjes ‘slapen door’ na een paar avonden. Maar de vraag is tegen welke prijs. De onderliggende oorzaak – bijvoorbeeld oververmoeidheid, verkeerde wakkertijden of negatieve slaapassociaties – wordt niet aangepakt. In plaats daarvan leert het kindje dat huilen geen reactie oplevert, wat kan leiden tot interne stress en verminderde communicatie van behoeften.

Mijn begeleiding richt zich juist op het achterhalen van die oorzaken en het opbouwen van een veilige, gezonde slaapbasis.

Dit betekent dat ouders actief betrokken zijn bij het proces, leren kijken naar de signalen van hun kindje en stap voor stap naar betere nachten werken.

Bewuste keuzes maken

Ik vind het belangrijk dat ouders zich eerst goed verdiepen in de mogelijke gevolgen van methodes waarbij je een kindje (gecontroleerd) laat huilen, voordat je besluit die weg in te slaan. Het gaat hier niet alleen om slaap, maar om vertrouwen, hechting en emotionele veiligheid. Iedere ouder verdient het om te weten welke impact verschillende keuzes kunnen hebben, zodat je vanuit kennis en overtuiging voor een methode kiest die past bij jouw waarden én het welzijn van je kindje.

Wat als je baby je later kon vertellen hoe het voelde?

Wat als je kindje later woorden zou kunnen geven aan hoe het zich in die eerste maanden en jaren heeft gevoeld? Een klein mensje dat zijn allereerste overtuigingen over de wereld vormt. In deze blog neem ik je mee in hoe die ervaringen doorwerken van baby tot volwassene — en hoe we nu al de basis leggen voor hun latere zelfbeeld, vertrouwen en relaties.

De ervaring van een baby (0-1 jaar)

Een baby huilt omdat het zich ongemakkelijk, bang, hongerig of alleen voelt. Troost en nabijheid vormen op deze leeftijd letterlijk de basis van vertrouwen: ‘Er is iemand die naar me luistert, ik mag er zijn.’ Wanneer een baby herhaaldelijk huilt zonder dat iemand komt, leert het onbewust: ‘Mijn gevoelens doen er niet toe. Hulp komt niet altijd.’ Dit kan leiden tot een overlevingsstrategie waarin het zich stilhoudt, maar van binnen stress ervaart.

Van dreumes tot peuter (1-3 jaar)

In deze fase ontwikkelen kindjes hun eerste zelfstandigheid. Als in deze periode signalen structureel genegeerd worden of troost onvoorspelbaar blijft, kan dat leiden tot onzekerheid. Het kind leert: ‘Ik moet het zelf oplossen, want hulp is niet vanzelfsprekend.’ Dit vormt de basis van het vertrouwen in zichzelf én in anderen.

Kleuter en basisschoolleeftijd (4-12 jaar)

Een kind dat geleerd heeft dat emoties niet altijd gehoord worden, kan moeite hebben met het uiten van gevoelens of grenzen aangeven. Het past zich aan, wil geen last zijn en stelt minder snel hulpvragen. Het zelfbeeld dat ontstaat: ‘Ik moet sterk zijn, huilen heeft geen zin.’

Tienerjaren (13-18 jaar)

Tieners met een onveilige basis hechten minder waarde aan hun eigen emoties of vinden het lastig om steun te vragen.

Dit kan leiden tot perfectionisme, please-gedrag of juist rebellie. Ook de manier waarop ze later intieme relaties aangaan, vindt hier zijn oorsprong.

Volwassen leven (18+)

De overtuigingen die in de eerste levensjaren gevormd zijn, bepalen hoe iemand omgaat met stress, verbinding en eigenwaarde.

Iemand kan zich in relaties snel afgewezen voelen, moeite hebben met kwetsbaarheid of overmatig onafhankelijk zijn. Ouderschap roept dit extra sterk op: je herkent in je eigen baby het kindje dat jij ooit was.

En dan worden ze zelf ouder

Onbewust geven we onze overtuigingen en copingstrategieën weer door aan onze kinderen. Een ouder die geleerd heeft dat huilen zwak is, vindt het misschien lastig om bij zijn eigen kind emoties te begeleiden. Zo herhaalt zich een patroon van generaties.

Meer weten?

Wil je meer weten over een liefdevolle en veilige manier om je kindje te leren slapen? Neem gerust contact met me op of lees mijn andere blogs over veilige slaaproutines, wakkertijden en omgaan met onrustige periodes.

Samen bouwen we aan een slaapbasis die werkt — zonder tranen.

Foto’s door Robin Wagenaar